باغ جهان نما تفریح گاه شاهان افغانستان

 

افغانستان کشوریست سرشار از مناطق تاریخی و باستانی. اما جنگ های پیهم باعث ویرانی های زیادی در این مرزوبوم شده است خصوصا ضربات مدهشی را آثار باستانی و تاریخی دیده است .

همین نا امنی ها زمینه خوبی برای سارقین آثار باستانی و تاریخی در افغانستان بوده که اکثرا دست به چوروچپاول زده و این آثار که سرمایه تاریخی افغانستان شمرده میشود به غارت بردند.

مناطق شمالی افغانستان که مهد پرورش این اثار است تحت تجاوز دزدان این اثار قرار گرفته و سرقت اثار باستانی و تاریخی در حالی افزایش است.باغ جهان نما یکی از مکان های تاریخی افغانستان در ولسوالی خلم ولایت بلخ است که در حال حاضر پا بر جاست. این باغ 142 سال قبل توسط امیر عبدالرحمان خان، یکی از پادشاهان افغانستان اعمار گردیده بود. این باغ در مساحت 70 جریب زمین اعمار گردیده که دارای یک تعمیر بزرگ، حوض آببازی، دیوار های کلان و گل ها و درختان فراوان میباشد.

فضل احمد که 73 سال عمر دارد باغبانی این مکان تاریخی را به عهده دارد. در دوران امیر عبدالرحمان خان پدر کلانش این وظیفه را به عهده داشت، بعد پدرش و بلاخره خودش این مسولیت را در مقابل معاش اندکی که از طرف ریاست اطلاعات و فرهنگ بلخ داده میشود عهده دار شده است.

فضل احمد بیشتر از نیم عمر شیرین خود را یکجا با درختان و بته های این باغ سپری کرده است. او 53 سال میشود که مسولیت باغداری را در آن مکان دارد و در مورد امیرعبدالرحمان خان و این باغ میگوید:" زمانی که او کوچک بود پدرش میگفت که در همین باغ که در گذشته شبیه یک دشت خشک بوده پسری بنام عبدالرحمان در زیری یک سقفی کوچکی با چند پسری دیگر مشغول سبق خواندن بود و یک مردی دهقان از او مواظبت میکرد. زمانی که عبدالرحمان نزد پدرش که در منطقه دیگری از افغانستان زندگی میکرد، رفت در آنجا تخت پادشاهی برایش دست گیری کرد، چون او خاطره خوشی از این منطقه داشت امر اعمار یک باغ را در این منطقه صادر کرد که توسط دو مردی قندهاری اعمار و بنام باغ جهان نما نام گذاری شد."

بعد از امیر عبدالرحمان خان پادشاهانی دیگر چون ظاهر خان و داود خان از آنجا اکثرا برای تفریح دیدار کرده، شب ها و روز ها را در آنجا سپری مینمودند. اینجا به مهمان خانه ظاهر خان تبدیل شده بود.

در سال 1352 این باغ به موزیم شمال کشور تبدیل شده بود که تمامی آثار آن از دیگر ولایات جمع آوری شده بود. اما در همان سال زلزله شدیدی در انجا شد که ویرانی هایی زیادی را بجا گذاشت اما این باغ پا برجا ماند و بعد از آن تمامی آثار آن باغ را از آنجا دوباره بردند.

حال بعضی دیوار ها و دروازه های آن تخریب گردیده بود. علت آنرا فضل احمد چنین گفت: "در دوران جنگ های که در افغانستان بود، هر قدرتمند محلی که در اینجا امد، در و دیوار های این باغ را تخریب کردند و از دروازه های ان به حیث موادی سوخت استفاده مینمودند که تمامی این تخریب کاری ها توسط زورمندان محلی صورت گرفت."

طی چند ماهی گذشته بازسازی هایی اندکی در آنجا صورت گرفته که گویا موسسه خارجی بعضی از چوکی ها و گلدان های را در آنجا نصب نموده است و به گفته فضل احمد، نقشه این باغ توسط کشور هالند زیر کار است.

او میگوید نماینده های ریاست اطلاعات و فرهنگ بلخ اکثری اوقات در آنجا آمده و از حال و احوال شان جویا میشود و مشکل در اینجاست که او 73 سال عمر دارد و دیگر توان کار را هم ندارد و خواهان تقاوت است اما برایش داده نمیشود.

امیر عبدالرحمان خان برای بابه کلان فضل احمد 19 جریب زمین را در ولسوالی تاشقرغان بخشیده بود که همه ساله در پهلوی معاش 2800 افغانیگی خود از حاصلات آن باغ نیز استفاده کرده و امرار معیشیت میکند.چون پدرش 10 سال قبل در عمر 118 سالگی در گذشت حالا او با یک پسرش که بعد از او وظیفه باغبانی را به عهده خواهد گرفت و با 3 دخترش یکجا زندگی میکنند. 

بر گرفته از سایت آتش